Bezrobocie to sytuacja, w której podaż pracy przewyższa pobyt na pracę w określonym czasie i danej płacy. Sytuacja, w której część ludności w wieku produkcyjnym zdolna i gotowa do podjęcia pracy , akceptująca typowe warunki pracy i płacy oraz poszukująca pracy nie znajduje zatrudnienia.
Do bezrobotnych zalicza się osoby w wieku produkcyjnym (w Polsce: 18-60 lat dla kobiet i 18-65 lat dla mężczyzn), które są zdolne i gotowe do podjęcia pracy na typowych warunkach występujących w gospodarce oraz pozostają bez pracy, pomimo podjęcia poszukiwań pracy.

Podaż pracy zasoby siły roboczej, które zgłaszają chęć podjęcia pracy za daną płacę.

Popyt na pracę ilość ofert zgłaszanych przez pracodawców w danym czasie przy określonej płacy.

Bezrobocie a działalność państwa

Pasywna polityka na rynku pracy to formy pomocy finansowej dla bezrobotnych.
Aktywna polityka na rynku pracy to wykorzystanie instrumentów polityki makroekonomicznej i mikroekonomicznej.
Celem pasywnej polityki zmniejszającej poziom bezrobocia jest osłona socjalna osób pozostających bez pracy, głównie za pomocą zasiłków dla bezrobotnych. Przeciwieństwem jest aktywna polityka na rynku pracy, która zakłada zwiększenie szans bezrobotnych na znalezienie zatrudnienia, poprzez aktywację zawodową oraz próbę szybkiego i efektywnego włączenia osób pozostających bez pracy w szeregi pracujących.
Polityka monetarna państwa – za co odpowiada i kto jest jej wykonawcą?
Pasywna polityka na rynku pracy

zasiłki dla bezrobotnych
zasiłki i świadczenia przedemerytalne
wcześniejsze emerytury
odprawy pieniężne z tytuł zwolnień pracowników, z przyczyn dotyczących zakładu pracy
zasiłki i świadczenia społeczne
skrócenie czasu pracy
zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzin
dzielenia pracy

Aktywna polityka na rynku pracy

pośrednictwo pracy, pośrednictwo zawodowe i organizacja klubów pracy
prace interwencyjne
roboty publiczne
szkolenia pracowników
programy specjalne
programy aktywizacji zawodowej absolwentów poprzez refundacje części kosztów zatrudnienia absolwentów lub staże absolwenckie
pożyczki na zorganizowanie dodatkowych miejsc pracy
pożyczki na uruchomienie własnej działalności gospodarczej
refundacja części wynagrodzeń i składek za młodocianych pracowników
środki w ramach programów Unii Europejskiej
organizacje zatrudnienia u pracodawców zagranicznych